هزاران سؤال

اقلیتها

اقلیتها در هر نظام حقوقی از حقوقی برخوردارند که این حقوق کم و بیش در ارزیابی آن نظام معیار و محک سنجش به شمار می آیند. از آنجا که نظام سیاسی بر پایه اکثریت نظام حقوقی را حاکمیت می بخشد سؤال از جایگاه اقلیت یکی از دغدغه های مهم در گفتمان عدالت حقوقی است این سؤال در فرهنگ های مختلف پاسخ های متفاوتی می تواند داشته باشد. از دیدگاه اسلام اهل ذمه یا اقلیت های دینی در جامعه اسلامی از چه حقوقی برخوردارند؟
یکی از بحث های مطرح در حکومت اسلامی، به خصوص در شرایط کنونی، موضوع حقوق اقلیت ها است. این عنوان، که هم قابل انطباق بر اقلیت های مذهبی است و هم غیر مذهبی، ابعاد گوناگونی دارد. یکی از وظایف مهم حکومت اسلامی و نهادهای آن به رسمیت شناختن، نهادینه کردن و اجرای حقوق انسان های تحت حاکمیت خویش است. اگرچه اجرای چنین حقوقی جدای از ادای تکالیف نمی باشد، دولت اسلامی، که نمود دولت رحمت و گذشت است، از همان ابتدا به گونه ای عمل کرد که حقوق همه مردم تضمین گردد، مگر آن که با اعمال و رفتار خود، زمینه سلب این حقوق را از خویش به وجود آورند. قرآن کریم با رسمیت بخشیدن به اقلیت ها، حقوق آنان را نیز به رسمیت شناخته است. پیامبر اسلام  و پیامبران دیگر (ع) برای تحقق بخشیدن به این آرمان در زندگی فردی و اجتماعی انسان ها، وارد شده و موجب رحمت عالمیان گردیده است. هر فرد و گروهی می تواند با اختیار خود، هر عقیده ای را برگزیند، گرچه تنها دین پذیرفته شده نزد خداوند، چیزی جز اسلام نمی باشد. پیامبر اکرم (ص) با انعقاد قرارداد صلح و سازش با اهل کتاب، این روش را به طور عملی به اجرا گذاشتند. اهل کتابی که در قلمرو اسلام زندگی و مطابق قرارداد «ذمه» از حکومت اسلامی تبعیت کند، اهل ذمه نامیده می شود. اهل کتاب گروه هایی هستند که از آیین های «یهودیت»، «مسیحیت» و «مجوسیت» پیروی می کنند. مقصود اصلی از تشریع پیمان «ذمه» ایجاد محیط امن و تفاهم و زندگی مشترک و همزیستی مسالمت آمیز میان فرقه های مختلف مذهبی در داخل قلمرو حکومت اسلامی است. به سبب قرارداد «ذمه» اقلیت های دینی از حقوق و امتیازاتی برخوردار می شوند. این امر مسئولیت سنگینی است که دولت اسلامی به عهده می گیرد و مادام که آنان بر پیمانشان وفادار بمانند، مورد حمایت اسلامند. امام سجاد (ع) فرموده اند: «حق اهل ذمه این است که آنچه را خداوند از ایشان قبول کرده بپذیری، مادام که ایشان به پیمان با خدای عز و جل وفادارند، و ستم در مورد ایشان روا نداری.» اسلام در صدد تأمین صلح و امنیت عمومی است; از این رو، امتیازاتی برای اهل ذمه قایل است از جمله آنان را در زیر می آوریم.

منبع: http://tahoor.com/fa/Article/View/111767